14 marca 2024 r. w Gminnym Ośrodku Kultury w Hyżnem odbyła się konferencja historyczna poświęcona pamięci Żołnierzy Niezłomnych, pod patronatem Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie pt. „Gdy życie było walką”.
Podczas konferencji zostały zaprezentowane trzy wykłady:
- Dr Wojciech Hanus -od 2009 r. pracownik IPN Rzeszów. Naukowo zajmuje się dziejami podziemia niepodległościowego po 1944 r. i aparatu bezpieczeństwa PRL, a także relacjami polsko-żydowskimi w okresie II wojny światowej. Autor licznych publikacji i książek. Wygłoszony przez niego wykład nosił tytuł „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość – największa powojenna organizacja niepodległościowa w Polsce”
-
Dr Marcin Bukała – absolwent historii Uniwersytetu Rzeszowskiego. Od 2007 r. pracownik IPN Rzeszów, od roku jest naczelnikiem Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Rzeszowie. Naukowo zajmował się historią polskiej wsi, ruchu ludowego i kryzysami społecznymi w PRL. Autor lub współautor ośmiu książek, w tym publikacji: Nieborów i jego mieszkańcy w starej fotografii (wspólnie z Jackiem Baranem; pierwszy album o miejscowości z naszej gminy) oraz Od projektu do realizacji : historia budowy Szkoły Podstawowej imienia gen. Władysława Sikorskiego w Hyżnem (1959-1972). Dr Marcin Bukała zaprezentował wykład pt. “Powojenne losy żołnierzy Armii Krajowej z Placówki AK Hyżne” .
-
Dr Małgorzata Kutrzeba - absolwentka historii na WSP w Rzeszowie, nauczycielka historii w Zespole Szkół w Błażowej, prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Błażowskiej i redaktor „Kuriera Błażowskiego”, kustosz Społecznego Muzeum Ziemi Błażowskiej. Pedagog z doświadczeniem i wieloma osiągnięciami. Młodzież pod kierunkiem Pani Małgorzaty zdobywa laury w konkursach i projektach regionalnych oraz ogólnopolskich. Autorka kilkunastu publikacji nt. historii regionu, m. in. książek Piątkowa w powiecie rzeszowskim; Dzieje majętności błażowskiej od XVII do XIX wieku. Ludność; Błażowa w starej fotografii – zachować dla przyszłych pokoleń; Emigracja mieszkańców Błażowej i regionu na przestrzeni XIX, XX i XXI w. – wybór czy konieczność. W 2023 r. wydała książkę Gdy życie było walką. Podpułkownik Józef Maciołek (1900-1973), pierwszą w polskiej historiografii biografię szefa Delegatury Zagranicznej WiN, do której nawiązywał tytuł konferencji.
Ponadto podczas wydarzenia głos zabrali przybyli goście, a wśród nich: dr EWa Leniart - poseł na Sejm RP, Stanisław Kruczek - członek Zarządu Województwa Podkarpackiego wicemarszałek Województwa Podkarpackiego, Jadwiga Kupiszewska - zaprzyjaźniona z gminą Hyżne poetka, pisarka i malarka.
Podczas wydarzenia odbyłą się promocja książki o ppłk. Józefie Maciołku autorstwa dr Małgorzaty Kutrzeby.
Organizatorzy zaprasili także uczestników do zwiedzania Sali Pamięci, wywodzącego się z Hyżnego gen. Władysława Eugeniusza Sikorskiego. To jedna z najważniejszych postaci polskiego życia politycznego XX wieku. Szefa Rządu Rzeczpospolitej Polskiego na Wychodźstwie, Wodza Naczelnego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i dowódcy Armii Krajowej Polskiego Państwa Podziemnego, który zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze 4 lipca 1943 r.
Patronat honorowy nad konferencją objął Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, patronat medialny objęli: TVP3 Rzeszów, Portal informacyjny nowiny24.pl i Dzieje się na Podkarpaciu.
Partnerem wydarzenia było Podkarpackie Centrum Edukacji Nauczycielskiej.