E-Księgarnia
22 kwietnia 2024 r. w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie odbyły się obchody 84. rocznicy Zbrodni Katyńskiej oraz wręczenia medali Reipublicae Memoriae Meritum.
Instytut Pamięci Narodowej medalem tym honoruje tych, którzy działają na rzecz trwałego upamiętniania wydarzeń i postaci z historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wspierają IPN w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej.
Medal przyznawany jest instytucjom, organizacjom lub osobom fizycznym, które:
- pracują na rzecz zachowania pamięci o:
a) ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez Naród Polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu,
b) patriotycznych zmaganiach Narodu Polskiego z okupantami, nazizmem i komunizmem,
c) czynach obywateli dokonywanych na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i w obronie wolności oraz godności ludzkiej - angażują się w inicjatywy społeczne mające na celu trwałe upamiętnianie wydarzeń z historii Narodu Polskiego w latach 1917–1990 oraz wybitnych obywateli zasłużonych w walce o niepodległość Państwa Polskiego,
- wspierają IPN w działalności naukowej, edukacyjnej, wystawienniczej i wydawniczej dotyczącej szczególnie ważnych wydarzeń z historii najnowszej,
- prowadzą społeczną opiekę nad grobami i cmentarzami wojennymi w kraju i poza granicami.
Medal Złoty otrzymało:
- Towarzystwo Przyjaciół Przemyśla i Regionu – które jest jednym z najstarszych w Polsce. Celem działalności społecznej Towarzystwa jest upiększanie i promocja miasta Przemyśla oraz Ziemi Przemyskiej poprzez wspieranie konserwacji istniejących zabytków, nekropolii, miejsc pamięci narodowej oraz wybitnych postaci miasta i regionu. Misją Towarzystwa jest integracja mieszkańców oraz sympatyków miasta i regionu, mieszkających w kraju i za granicą, pogłębianie wiedzy o historii, dniu dzisiejszym i perspektywach rozwoju.
Medal Srebrny otrzymali:
- Związek Strzelecki „Strzelec” Józefa Piłsudskiego – należy do organizacji proobronnych i społeczno-wychowawczych, kontynuuje tradycje Związku Strzeleckiego i Towarzystwa „Strzelec”. Formalnie powołany do życia w 2013 r., skupia Jednostki Strzeleckie należące poprzednio do różnych Związków, obecnie stanowi najliczniejszą organizację strzelecką w Polsce. Nie posiada pracowników etatowych, opiera się tylko na działalności społecznej członków. Kadrę stanowią m.in. nauczyciele, oficerowie rezerwy, żołnierze Wojsk Obrony Terytorialnej. Związek oprócz szkoleń, ćwiczeń o charakterze wojskowym dba o edukację historyczną i wychowanie patriotyczne należących do niego orląt i strzelców. Podległe Jednostki Strzeleckie chętnie włączają się w wydarzenia patriotyczne o charakterze lokalnym. Uczestniczą w wydarzeniach rocznicowych i edukacyjnych organizowanych przez Instytut Pamięci Narodowej.
- Andrzej Głaz – wójt gminy Tuszów Narodowy – podczas pracy w samorządzie dba o pamięć związaną z gen. Władysławem Sikorskiego. W budowaniu nowoczesnej gminy stawia na upamiętnianie historii, dziedzictwa kulturowego i patriotyczne wychowanie. Współpracuje ściśle z Instytutem Pamięci Narodowej m.in. poprzez organizację uroczystości rocznicowych, konferencji naukowych, prezentację cykliczną wystaw Instytutu Pamięci Narodowej w podległych gminie szkołach oraz przestrzeni publicznej m.in. w Centrum Pamięci gen. Sikorskiego. Inicjuje na terenie gminy liczne upamiętnienia m.in. ze wsparciem finansowym Instytut Pamięci Narodowej. Brał osobiście udział wraz z uczniami podległych szkół w Kongresie Pamięci Narodowej w Warszawie oraz Podkarpackim Kongresie Pamięci Narodowej zorganizowanym w Jasionce.
Medal Brązowy otrzymali:
- Alina Bosak – publicystka, redaktorka i autorka książek o tematyce historycznej i regionalnej, obecnie główny specjalista w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie. Współzałożycielka Towarzystwa Regionalnego „Siemowit” w Lubyczy Królewskiej i członek Naczelnego Sądu Dziennikarskiego stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Od wielu lat współpracuje z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, czego efektem są liczne publikacje prasowe w tym m.in. poświęcone mjr Marii Mireckiej-Loryś, mjr Adamowi Mireckiemu, Alicji Wnorowskiej i Stanisławowi Wnorowskiemu oraz publikacje książkowe m.in. „Sekrety Rzeszowa”, „Historia powstania parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego w Łukawcu”, „Małe i Wielkie historie Łąki”. Szczególne miejsce wśród podejmowanych tematów przez publicystkę zajmuje historia Kresów Wschodnich i sprawa ludobójstwa na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.
- dr Małgorzata Kutrzeba – historyk, pedagog, Prezes Towarzystwa Miłośników Ziemi Błażowskiej, kustosz Społecznego Muzeum Ziemi Błażowskiej, redaktor „Kuriera Błażowskiego”. Organizatorka konferencji, konkursów historycznych, obchodów rocznicowych związanych z historią lokalną. Autorka kilkunastu publikacji na temat historii regionu. W ramach współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie realizowała projekty edukacyjne: m.in. „Lekcje historii najnowszej” i „Akademii Historii Najnowszej”. Była jedną z inicjatorek wykonania muralu przedstawiającego ks. Michała Pilipca na Szkole Podstawowej w Błażowej Dolnej. Jest autorem kilku książek w tym pionierskiej biografii o płk. Józefie Maciołku, szefie Delegatury Zagranicznej WiN.
- ks. dr Ireneusz Folcik – wykładowca akademicki, w latach 1975-1995 diecezjalny duszpasterz akademicki, wyróżniony godnością Kapelana Honorowego Ojca Świętego Jana Pawła II, pełnił funkcje archiprezbitera rzeszowskiego. Niekwestionowany przewodnik młodzieży, studentów oraz nauczycieli akademickich w Duszpasterstwie Akademickim „Wieczernik”. Wybitny kaznodzieja poruszający sumienia swoimi kazaniami w duchu patriotyzmu i miłości do Ojczyzny. Zaangażowany w działalność Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie, od 2015 r. pełni nieformalną funkcję kapelana Klubu Historycznego im. Płk. Łukasza Cieplińskiego w Rzeszowie. Przewodniczy w spotkaniach opłatkowych klubu, które stały się już tradycją.
- Artur Żak – urodzony we Lwowie w rodzinie polskiej kultywującej tradycje patriotyczne. Brał czynny udział w uroczystościach patriotycznych organizowanych m.in. przez Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej, pomagał odgruzowywać Cmentarz Obrońców Lwowa. Członek Związku Harcerstwa Polskiego na Ukrainie. W 1997 r. rozpoczął studia na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. W okresie studiów corocznie uczestniczył w porządkowaniu Cmentarza Łyczakowskiego. Po zakończeniu studiów mieszkał i pracował w Warszawie nie zapominając o swych korzeniach. W 2014 r. wrócił do Lwowa, gdzie zaangażował się w działalność na rzecz mniejszości polskiej Ziemi Lwowskiej m.in. poprzez pracę w redakcji Radia Lwów oraz działalność na rzecz Centrum Edukacji Inicjatyw Przedsiębiorczości im. Reja we Lwowie. W 2018 r. został koordynatorem Przystanku Historia – Lwów, projektu edukacyjnego Instytutu Pamięci Narodowej, któremu wsparcia merytorycznego udziela rzeszowski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Do końca 2023 r. wyemitowano ponad 120 odcinków Przystanku Historia–Lwów. Obecnie za pośrednictwem Radia Wnet niemalże codziennie relacjonuje wydarzenia wojny ukraińsko-rosyjskiej prezentując Polski punkt widzenia.
- Ks. prał. Artur Grzęda – proboszcz parafii pw. Świętego Mikołaja w Połomii od wielu lat uczestniczy i wspiera działania związane z uroczystościami rocznicowymi i patriotycznymi na terenie gminy Niebylec. Jest inicjatorem licznych spotkań i wykładów w Szkole Podstawowej im. Ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego w Połomii prowadzonych przez historyków Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN Oddział w Rzeszowie. Z jego inicjatywy na terenie parafii utworzono liczne miejsca poświęcone Żołnierzom Wyklętym, Polakom Deportowanych do Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, Polakom pomordowanym w Zbrodni Katyńskiej, Polakom pomordowanym w Zbrodni Wołyńskiej, Żołnierzom 2 Korpusu Polskiego, Żołnierzom Polskiego Państwa Podziemnego. Ponadto Odnowił i otoczył opieką istniejące miejsca pamięci i groby bohaterów wojennych m.in. grób Stanisława Mikulskiego ps. „Żmija”, Pomnik upamiętniający akcję odbicia więźniów przeprowadzoną przez żołnierzy Armii Krajowej, wikarówkę, w której w okresie II wojny światowej przechowywano broń. Szczególna troskę, z uwagi na tradycje rodzinne, poświęca Polskiemu podziemiu niepodległościowemu po II wojnie światowej.
- Andrzej Romaniak – historyk, pracownik merytoryczny Muzeum Historycznego w Sanoku. Z Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie współpracuje od momentu jego powstania m.in. przy tworzeniu wystaw „Aparat represji na Rzeszowszczyźnie 1944-1956”, „Tarcza i miecz władzy ludowej. SB na Rzeszowszczyźnie”, „Twarze rzeszowskiej bezpieki”, „Bieszczady w PRL”. Stale współpracuje z historykami Instytutu Pamięci Narodowej udostępniając archiwalia ze zbiorów Muzeum Historycznego w Sanoku oraz służąc pomocą w nawiązywaniu kontaktów ze świadkami przeszłości. Od lat uczestniczy w uroczystościach patriotycznych i rocznicowych organizowanych na terenie powiatu sanockiego. Merytorycznie wspiera inicjatywy upamiętniania lokalnych bohaterów. Jest członkiem II kadencji Komitetu Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa przy Oddziale IPN w Rzeszowie.
W ramach obchodów 84. rocznicy Zbrodni Katyńskiej odbyła się prelekcja na temat Zbrodni Katyńskiej, którą wygłosiła Katarzyna Kyc z Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Rzeszowie oraz projekcja filmu dokumentalnego „Wybraniec Bogów” scenariusz/reżyseria: Konrad Starczewski, Rafał Pękała, Tomasz Matuszczak – Instytut Pamięci Narodowej.